Okres międzywojenny

  Krzysztof Wróblewski

Historia Publicznej Szkoły Podstawowej
im. Wandy i Henryka Ossowskich w Kunicach

Na podstawie najstarszych dokumentów dostępnych w archiwach szkoły tj. kroniki szkolnej, arkuszy ocen i zachowanych dzienników lekcyjnych stwierdzić można, iż historia naszej szkoły sięga I wojny światowej. Wcześniej edukacja odbywała się w formie klasy {szkoły} przyparafialnej, a także niewielka grupa dzieci zdobywała elementarną umiejętność pisania i czytania w miejscowym dworze, domu rodzinnym patronów naszej szkoły. W tym celu wykorzystywano zatrudnianą okresowo guwernantkę i zbiory biblioteki dworskiej, z których korzystała również okoliczna ludność.{Stwierdzono na podstawie rozmów z najstarszymi mieszkańcami Kunic.}

Po odzyskaniu Niepodległości w 1918 roku przybyła do Kunic pierwsza nauczycielka która po roku pracy wyjechała do Wilna. Nazwisko jej nie zachowało się w dostępnych aktach szkolnych.

W roku szkolnym 1919/1920 nauczycielem szkoły dwuklasowej w Kunicach mianowano p. Kazimierza Grzegorczyka, dzięki któremu po usilnych staraniach gmina Kuniczki zakupiła drewniany budynek z przeznaczeniem na cele szkolne. Rok szkolny 1921/1922 przynosi zmiany kadrowe, szkołą kieruje p. Władysław Harasimowicz , a w nauce wspomaga go żona Zofia. W szkole w czerech oddziałach naukę pobiera 103 uczniów w tym 50 dziewcząt i 53 chłopców. Rok szkolny zakończono 28 czerwca 1922 roku. W roku szkolnym 1923/1924 obowiązki kierowania szkołą przejmuje p. Piotr Bryndas a drugą wspomagającą nauczycielką zostaje Aniela Moszalska. W czterech oddziałach uczy się 110 uczniów. Rok szkolny 1926/1927 przynosi nowe zmiany, a mianowicie podniesiono stopień organizacyjny szkoły, a na kierownika powołano p. Jana Rzeźnika nauczyciela z Podklasztorza. Na miejsce nauczycielki p. Anieli Moszalskiej Przybyła p. Niedzielska. Szkoła kształciła w zakresie pięciu oddziałów z liczbą 106 uczniów. W roku szkolnym 1927/1928 zmian kadrowych nie było zwiększyła się natomiast liczba uczniów w pięciu oddziałach kształciło się 133 uczniów.

Rok szkolny 1928/1929 przynosi reorganizację sieci szkolnej, obniżono stopień organizacyjny szkoły do dwuklasówki. Następują zmiany kadrowe, a mianowicie p. Piotr Bryndas mianowany został kierownikiem Szkoły Podstawowej w kamieniu, a na jego miejsce przybył p. Bolesław Arciszewski. W roku szkolnym 1930/1931 szkoła staje się jednoklasową z trzema oddziałami i liczbą uczniów 51. W dniu 24 października 1930 szkołę wizytował inspektor oświaty p. Zigas. Powyższa wizytacja wypadła pomyślnie.

Rok szkolny 1933/1934 przynosi zmiany kadrowe – nauczycielem kierującym zostaje p. Wawrzyniec Ryba który w drodze zamiany z p. Janem Rzeźnikiem przybył z Prucheńska. Następują również zmiany w programach i ustroju szkolnym. W tym celu odbyły się 6-dniowe kursy programowo- ustrojowe. Nauka rozpoczęła się 21 sierpnia, jednak brak nowych podręczników i słaba frekwencja ujemnie wpływały na wyniki nauczania. Szkoła świętowała ważne daty jak: 11 listopada- Dzień Niepodległości, 1 luty- Imieniny Pana Prezydenta Rzeczypospolitej, 21 marca- Imieniny Budowniczego Rzeczypospolitej Marszałka Józefa Piłsudskiego. Uroczystości te zawsze rozpoczynano nabożeństwem w kościele parafialnym w Kunicach, a następnie w siedzibie szkoły miały miejsce występy artystyczne w wykonaniu uczniów szkół podstawowych Kamienia, Szadkowic i Kunic.

W roku szkolnym 1934/1935 miały miejsce ważne fakty w życiu szkoły. W dniu 19 października przeprowadzono szczegółową wizytację szkoły podczas której z gruntu szkolnego wydzielono działki na biologiczny ogródek szkolny i boisko sportowe. Założono również organizację szkolną koło szkolne L.O.P.P. oraz sklepik uczniowski. W okresie zimowym dzięki pozwoleniu inspektora szkolnego w soboty w izbie szkolnej odbywały się zajęcia szkoleniowe dla członków miejscowej Straży Pożarnej. Program obejmował bieżące wypadki z życia państwowego, wiedza z zakresu ogrodnictwa, podejmowano również tematy sugerowane przez zebranych. Uroczyście świętowano Rocznicę Konstytucji 3- maja z udziałem w/w Straży Pożarnej.

Bolesnym echem odbiła się wśród dzieci i miejscowej ludności wieść o zgonie Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. Jeszcze przed otrzymaniem zarządzenia od władz szkolnych na budynku szkoły i plebanii parafialnej wywieszono flagi państwowe przepasane kirem. W dniu 18 maja 1935 roku w kościele parafialnym odbyło się nabożeństwo żałobne z udziałem uczniów, strażaków i parafian. Po nabożeństwie organizacje społeczne i radni pojechali do miasta Opoczna na akademię żałobną.

W roku szkolnym 1935/1936 w gronie nauczycielskim nie nastąpiły żadne zmiany. Na uwagę zasługują odprawiane wspólne nabożeństwa i urządzane akademie z okazji rocznic i świąt państwowych ze szkołami z Kamienia i Szadkowic, oraz ożywiona wymiana korespondencji w formie pisania i odpisywania listów między uczniami tych szkół, co aktywizowało ich w nauce. Dzień 12 maja był dniem żałobnej rocznicy śmierci Największego Polaka i Najlepszego Syna narodu Polskiego. W dniu tym Polska oddała Wilnu serce Wielkiego Wodza. Pochowano je u stóp jego matki na cmentarzu na Rossie. W tym dniu o godzinie 1300 głos syren fabrycznych i strażackich dał sygnał, że stało się coś bardzo ważnego- w tej chwili złożono najukochańsze serce Wielkiego Wodza u stóp matki na znak, że Marszałek najbardziej ukochał matkę i szarego żołnierza, z którym walczył i na jego rozkaz oddał życie ukochanemu Wilnu i Ziemi Polskiej.

W roku szkolnym 1936/1937 odnotować należy przerwę w nauce na przełomie stycznia i lutego z powodu mrozu i wielkich śnieżyc. Jak każdego roku odbyły się wszystkie tradycyjne uroczystości jak: Imieniny Pana Prezydenta, Dzień 3- maja , czy 12 maj- Rocznica Śmierci Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. W dniu 1 marca 1937 roku nastąpiły zmiany kadrowe z powodu urlopu dla poratowania zdrowia pana Wawrzyńca Ryby- obowiązki te w szkole w Kunicach objął p. Bolesław Ozdoba, absolwent Seminarium Nauczycielskiego jako nauczyciel kontraktowy.

W roku szkolnym 1937/1938 naukę rozpoczęto 3 września jak zwykle uroczystym nabożeństwem. Do szkoły uczęszczało 83 uczniów w klasach 1-4, a z klasy piątej dzieci szły do sąsiednich szkół. Należy podkreślić uroczyste świętowanie Dnia Odzyskania Niepodległości. Pomimo dżdżystej pogody, uczniowie po nabożeństwie zgromadzili się w szkole w Kunicach na uroczystej akademii, na którą złożyły się: słowo wstępne, hymn państwowy, deklamacje okolicznościowe i pieśni patriotyczne.

Podobny przebieg miał rok szkolny 1938/1939. Nie rozpoczął się następny rok szkolny 1939/1940 z powodu napaści Niemiec Hitlerowskich na Polskę.

Po klęsce wrześniowej w czasie okupacji hitlerowskiej miały miejsce elementarne formy tajnego nauczania, jednak nie zachowała się żądna dokumentacja, lub jej nie prowadzono ze względów bezpieczeństwa.

Opracował p. Stefan Mazur


Zaloguj